Z konkurencją masz do czynienia niezależnie od branży, jaką reprezentujesz i grupy docelowej, do której chcesz dotrzeć. Mierzysz się z nią na każdym kroku, szczególnie w cyfrowym świecie. Jak w tak trudnych warunkach osiągnąć sukces biznesowy? Kluczem do niego jest nie tylko oferowanie produktów i usług z najwyższej półki, ale również dokładne poznanie Twoich rywali. Dlatego w pierwszej kolejności sprawdź, jakie są rodzaje konkurencji i czym się od siebie różnią!
Czym charakteryzują się poszczególne rodzaje konkurencji – bezpośrednia i pośrednia?
Choć mogłoby się wydawać, że Twoją konkurencją są tylko firmy oferujące podobne produkty lub usługi, w rzeczywistości rywalizujesz również z tymi, które zaspokajają te same potrzeby konsumenta w zupełnie inny sposób. O uwagę, czas i pieniądze Twoich klientów walczą bowiem marki z innych branż i dlatego chcąc osiągnąć sukces, warto wziąć je pod uwagę. W teorii wyróżniamy dwa rodzaje konkurencji – bezpośrednią i pośrednią.
Konkurencja bezpośrednia
Zacznijmy od konkurencji bezpośredniej, która najczęściej spędza przedsiębiorcom sen z powiek. To wszystkie firmy, które rywalizują z Tobą o klienta, oferując identyczne lub bardzo podobne produkty/usługi. Celują przy tym w tych samych klientów, zaspokajają zbliżone potrzeby i działają w Twoim segmencie rynku. Mówiąc krótko, bezpośredni konkurenci to ci, których klient wybiera zamiast Ciebie.
Przykłady konkurencji bezpośredniej to:
- Netflix i Disney+ (streaming VOD);
- McDonald’s i KFC (fast food);
- Samsung i Apple (telefony komórkowe);
- Allegro i Amazon (platformy e-commerce);
- Bolt i Uber (transport miejski).
Konkurencja pośrednia
Jednak o Twoich klientów nie muszą zabiegać wyłącznie firmy reprezentujące ten sam sektor, o czym zapomina wielu przedsiębiorców. Tymczasem to właśnie konkurencja pośrednia może niepostrzeżenie odebrać Ci uwagę konsumenta – zanim jeszcze zdążysz zareagować. Pod pojęciem tym kryją się firmy, które nie oferują identycznych lub nawet bardzo podobnych produktów, ale zaspokajają takie same potrzeby klientów. Rywalizują z Tobą o ich uwagę, czas oraz pieniądze, ale działają w innej branży i często kierują swoją ofertę do odmiennych grup odbiorców.
Przykłady konkurencji pośredniej to:
- Netflix i YouTube – obie platformy oferują inny rodzaj contentu, ale spełniają te same potrzeby konsumentów – dają im rozrywkę;
- McDonald’s i Żabka – sklep, oprócz typowych produktów spożywczych, oferuje również gotowe dania, które mogą być podgrzane na miejscu;
- Uber i rowery miejskie – oferują różne formy transportu, ale posiadają ten sam cel – zapewnianie szybkiego i wygodnego przemieszczania się po mieście;
- Vinted i lokalne butiki z odzieżą – w obu przypadkach oferowana jest odzież, jednak na różne sposoby – pierwszy to sprzedaż używanych ubrań online, a drugi nowych produktów.
Konkurencja pośrednia i bezpośrednia – najważniejsze różnice
Oba opisane wyżej rodzaje konkurencji stanowią wyzwanie dla Twojego biznesu i mogą odebrać Ci klientów. Istnieją między nimi jednak spore różnice, których poznanie i zrozumienie pozwoli Ci stworzyć skuteczniejszą strategię biznesową. Oto te najważniejsze!
1. Rodzaj produktów/usług
Konkurencja bezpośrednia obejmuje firmy, które oferują identyczne lub bardzo podobne produkty/usługi, skierowane do tej samej grupy docelowej. W pośredniej z kolei oferta jest inna, ale zaspokaja te same potrzeby konsumentów.
2. Cel konkurencji
Bezpośredni konkurenci rywalizują o te same segmenty rynku, gdzie klienci dokonują wyboru pomiędzy substytutami. Mowa tu o produktach/usługach, które pełnią tę samą funkcję i mają podobne cechy, ale mogą różnić się ceną, jakością, marką lub innymi atrybutami. Pośredni konkurenci walczą natomiast o czas, uwagę i budżet klienta, działając najczęściej w różnych sektorach.
3. Strategia marketingowa
Rywalizując z konkurencją bezpośrednią, niezbędne jest dokładne porównywanie ofert z innymi firmami i podkreślanie unikalnych cech produktów czy usług, by wyróżnić się na rynku. W przypadku konkurencji pośredniej firmy muszą skupić się na zrozumieniu, jakie alternatywne rozwiązania zaspokajają te same potrzeby konsumentów i jak zmienić priorytety klienta.
Dowiedz się, czym jest skuteczna strategia marketingowa.
4. Wielkość rynku
Ze względu na jasno określone potrzeby klientów, konkurencja bezpośrednia ma miejsce na dużo bardziej ograniczonym rynku. W przypadku konkurencji pośredniej obszar działania jest większy, ponieważ rywalizacja obejmuje szerszy zakres produktów i usług, które mogą przyciągać tych samych konsumentów.
5. Intensywność konkurencji
Konkurencja bezpośrednia jest znacznie bardziej intensywna, ponieważ rywalizacja o tych samych klientów wywiera dużą presję związaną z podnoszeniem jakości produktów oraz mającą wpływ na politykę cenową. W pośredniej z kolei walka o konsumenta jest łagodniejsza, ponieważ firmy chcą zaspokoić te same potrzeby za pomocą różnych produktów lub usług.
Analiza konkurencji pośredniej i bezpośredniej - przykład
Aby lepiej zobrazować różnice pomiędzy omawianymi rodzajami konkurencji, warto posłużyć się przykładem Netflixa, lidera na rynku streamingu. Analiza konkurencji bezpośredniej i pośredniej pozwala dostrzec, jak różne strategie należy wykorzystywać, by osiągnąć cel biznesowy.
Netflix – konkurencja bezpośrednia
Konkurencją bezpośrednią dla Netflixa są inne platformy streamingowe, takie jak HBO Max, Disney+ czy Amazon Prime Video. Wynika to z faktu, że:
- oferują podobne treści (seriale, filmy, dokumenty i programy);
- posiadają podobny model subskrypcyjny (miesięczna płatność za dostęp do treści);
- mają globalny zasięg (oferują usługi na wielu rynkach, często z lokalnym dostosowaniem treści);
- tworzą oryginalne produkcje (ich celem jest wyróżnienie platformy na tle innych).
Chcąc skutecznie rywalizować o klienta z innymi platformami streamingowymi, Netflix musi nie tylko inwestować środki we własne produkcje, ale również rozszerzać ofertę na kolejne rynki, personalizować rekomendacje, prowadzić intensywne kampanie marketingowe oraz wprowadzać różne, atrakcyjne plany subskrypcyjne.
Netflix – konkurencja pośrednia
Konkurencją pośrednią dla Netflixa są firmy, które oferują alternatywne formy rozrywki lub pozwalają odbiorcom spędzać czas wolny w inny sposób, niż na oglądaniu filmów czy seriali. Mowa tu np. o:
- YouTube – choć jest platformą z treściami generowanymi przez użytkowników, stanowi konkurencję, ponieważ zaspokaja tę samą potrzebę rozrywki i edukacji poprzez materiały wideo;
- grach komputerowych (np. Xbox czy Playstation) – to forma rozrywki, która angażuje czas użytkownika, oferując inne doświadczenie niż oglądanie treści wideo, ale skutecznie odciągając jego uwagę od filmów i seriali;
- Spotify – platforma muzyczna rywalizuje pośrednio z Netflixem o czas wolny użytkowników, ponieważ jej oferta może zastąpić oglądanie filmów i seriali (zwłaszcza podczas codziennych aktywności, takich jak podróżowanie, praca czy relaks);
- tradycyjnej telewizji – coraz mniej popularna, ale wciąż konkurencyjna dla odbiorców, ponieważ oferuje możliwość oglądania filmów i seriali na żywo, bez konieczności kupowania subskrypcji.
Walka z konkurencją pośrednią wymaga w tym wypadku wdrażania działań, które pozwolą skutecznie rywalizować o czas i uwagę użytkowników. Mowa tu przede wszystkim o wprowadzaniu krótszych treści (mini seriali czy kilkuminutowych komediowych klipów) i funkcji mobilnych (oglądanie offline) oraz rozszerzaniu oferty (o gry mobilne czy formaty interaktywne). Kluczowe okazuje się także emocjonalne przywiązanie do marki, które pozwala odbiorcom czuć się częścią społeczności Netflixa (angażowanie widzów w social mediach).
Podsumowując…
Zrozumienie różnic pomiędzy rodzajami konkurencji pozwoli Ci skuteczniej tworzyć strategie biznesowe. W bezpośredniej kluczowe jest dokładne monitorowanie rynku i podkreślanie unikalnych cech produktu lub usługi, zaś pośrednia wymaga elastycznego podejścia do zmieniających się oczekiwań klientów i tworzenia rozwiązań, które skutecznie przyciągną ich uwagę oraz zatrzymają na dłużej.
Chcesz skuteczniej rywalizować z inny firmami? Poznaj najlepsze narzędzia wspierające analizę konkurencji oraz dowiedz się, jak sprawdzić reklamy konkurencji na Facebooku!
Cover photo: Jakub Żerdzicki, Unsplash
